Met een goed strategisch plan heb je geen glazen bol nodig

Een recent verschenen rapport van kredietverzekeraar Atradius schetst een zorgwekkend beeld: het aantal faillissementen in Nederland zal dit jaar naar verwachting met bijna 80% stijgen! Al geldt dit niet in alle gevallen, het benadrukt nog maar eens hoe belangrijk gedegen planning, waaronder een solide strategisch plan, werkelijk is.

Het is over met de coronasteun

In 2020 en 2021 werd het bedrijfsleven actief overeind gehouden door de vele steunpakketten vanuit de overheid. In die jaren zagen we dan ook een daling van het aantal faillissementen. Toen de steun in 2022 gestaakt werd, sloeg de daling om in een stijging van het aantal faillissementen van ca. 14% ten opzichte van 2021. Hoewel 80% voor 2023 natuurlijk een enorm percentage is, valt dit niet alleen te wijten aan het stopzetten van de coronasteun. Ook zaken als hoge energieprijzen en hoge rente maken het niet alleen de burger maar ook het bedrijfsleven uitermate moeilijk.

Geen glazen bol, maar wel een goede planning

Als de pandemie ons één ding geleerd heeft, is dat je problemen niet altijd kunt zien aankomen. Soms overkomt iets je en is er op korte termijn nu eenmaal niets aan de situatie te veranderen. Dat je maar beter flexibel kunt zijn als onderneming, bleek wel uit de eerste bedrijven die in 2020 de boel omgooiden en op een creatieve manier toch wat inkomsten wisten te genereren. Ook zij hadden de pandemie niet zien aankomen. Toch waren zij als ondernemers in staat om te anticiperen op een situatie, als de normale bedrijfsvoering (zo goed als) staakt. Dat kan alleen als je zaken op orde hebt en daarbij helpt een ondernemersplan.

Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat het niet (alleen) om de winst gaat, als je kijkt naar continuïteit, maar vooral ook om de cash flow van jouw onderneming. Zo zijn er bedrijven die veel winst maken maar toch in de problemen komen bij het voldoen aan betalingsverplichtingen zoals bijvoorbeeld huur van het pand of salarissen. Maar ook zijn er bedrijven die geen winst maken, soms zelfs verlies, maar toch de salarissen e.d. kunnen blijven uitbetalen.

Wat is een strategisch plan en waarom is dit zo belangrijk?

Bij het starten van een onderneming maken veel ondernemers (in spe) een ondernemingsplan. Vaak doet men dit omdat er startkapitaal nodig is, of om toestemming te krijgen wanneer je vanuit de WW start, etc. Dat plan verdwijnt veelal in de archiefkast nadat het genoemde doel bereikt is, om aldaar alleen nog maar stof te vergaren. Mogelijk wordt het plan nog eens uit de kast gehaald en geüpdatet wanneer er door groei of innovatie weer financiering nodig is. Zonde, omdat een actief bijgehouden strategisch ondernemingsplan op zoveel meer gebieden voordeel biedt dan alleen wanneer er financiering nodig is.

Een strategisch plan helpt niet alleen om de ondernemingsdoelen die je over drie tot vijf jaar wil bereiken in kaart te brengen. Het helpt je met name om alle stappen te nemen die nodig zijn voor het bereiken van die doelen. Om te zien waar kansen liggen én bloot te leggen wat binnen jouw onderneming om extra aandacht vraagt. Hoe ga je die kansen pakken en hoe ga je die extra aandacht geven? En dit alles zonder de visie en missie van jouw onderneming uit het oog te verliezen.

Onderdelen van een strategisch ondernemingsplan

Financieel adviseurs en adviesbureaus hanteren vaak een eigen model als het op een strategisch ondernemingsplan aankomt. Echter zijn er in alle modellen onderdelen die gewoonweg niet mogen ontbreken. Wij benoemen de vijf belangrijkste onderdelen:

1. Achtergrond

Het is belangrijk om een beeld te schetsen van het verleden en het heden van jouw onderneming. Wat is de historie en waar bevindt jouw onderneming zich op dit moment? Wat zijn de kenmerken van de onderneming en wat is de organisatiestructuur?

2. Missie en visie

Vanuit welke overtuiging ben jij ooit gestart met de onderneming? Beschrijf wat de onderneming doet, waar deze voor staat en, vooral, waarom je dit doet. Maar beschrijf ook waar je heen wilt, wat je wilt bereiken en wanneer. Dit zorgt voor focus en het zorgt ervoor dat alle neuzen binnen jouw organisatie dezelfde kant op staan.

3. Doelstellingen

Met je doelstellingen werk je eigenlijk het doel of de doelen die je in je visie hebt gesteld verder uit. Je benoemt de zogenaamde tussenstappen die nodig zijn om je uiteindelijke doel(en) te bereiken. Maar ook benoem je oplossingen en ideeën, mocht het niet lopen zoals je had ingeschat. Welke problemen zouden zich kunnen voordoen en hoe ga je daarmee om?

4. Strategie

Voor het bepalen van een strategie zijn interne en externe analyses (zoals SWOT, concurrentieanalyse of marktanalyse) belangrijke onderwerpen. Hierdoor kun je een goede inschatting maken van de toekomst van je onderneming in combinatie met de gestelde doelen. Je bepaalt wat je precies moet doen en wat je nodig hebt om de doelen (en tussenstappen) te bereiken.

5. Beleid

Door een helder beleid te stellen vergemakkelijk je weer het bereiken van je doelen. Het kan gaan om organisatie breed beleid, maar vergeet ook niet aparte facetten zoals personeelsbeleid, verkoopbeleid of marketingbeleid. Een heldere beleidsvoering maakt het voor iedereen makkelijker.

Zo houd je een strategisch plan levend

Om zo gefocust mogelijk aan je doelen te kunnen werken én het meeste uit je strategisch plan te halen, moet je ervoor zorgen dat het plan gaandeweg ‘in beweging’ blijft. Zo zorg je ervoor dat het strategisch plan concrete handvatten biedt om richting te geven aan de uitvoering van de strategie.

Het is daarom aan te raden om het plan zoveel mogelijk beknopt te houden, waarbij je de focus legt op kernpunten en niet op de ruis daaromheen. Zaken die nodig zijn voor het opmaken van het plan hoeven niet altijd in het plan zelf uitgewerkt te worden. Zorg ervoor dat je kernelementen van het plan up-to-date houdt. Beoordeel regelmatig of onderdelen aanpassing nodig hebben, zoals bijvoorbeeld de financiële begrotingen. Het werkt het beste als je daadwerkelijk momenten inplant om zaken tegen het licht te houden. Zo zou je de financiële begrotingen en plannen na iedere kwartaalupdate onder de loep kunnen nemen.

Neem gerust eens contact met ons op als je vragen hebt of hulp kunt gebruiken. We kunnen je uiteraard helpen met het opstellen van een solide strategisch ondernemingsplan. En ook kunnen we je begeleiden als er veranderingen binnen je onderneming nodig zijn. Als buitenstaander, en gesterkt door jaren ervaring in het begeleiden van ondernemers, kunnen wij met een frisse blik meekijken in jouw plannen en onderneming. Met een praktische aanpak en concrete oplossingen helpen wij om jouw onderneming succesvoller te maken!