Hoe realiseer je een succesvolle bedrijfsoverdracht binnen de familie?

Een woonhuis, een auto of een fiets kunnen allemaal worden overgedragen aan kinderen of kleinkinderen. De handelingen zijn vrij eenvoudig. Bij een huis schakel je de notaris in om het eigendomsrecht over te schrijven. Bij een auto stap je naar het postagentschap om het kenteken over te schrijven. En bij een fiets hoef je enkel de fiets af te geven. Blijft de waarde onder de € 5.000,- dan hoef je zelfs niets te doen richting de Belastingdienst. Maar hoe zit dat bij een bedrijfsoverdracht? 

Regelgeving bij bedrijfsovername

Ten eerste heb je te maken met regelgeving. Zo kennen we de werknemersregeling, inverdienregelingen of de bedrijfsoverdrachtregeling. Allemaal zaken waar je rekening mee moet houden. Ook het burgerlijk wetboek komt om de hoek kijken. Wat voor soort transactie pleeg je: een aandelenoverdracht of een activa/passiva transactie? En daar komen allemaal weer rechten en plichten uit voort. Zaken om goed op het netvlies te hebben en zaken die voor onaangename verrassingen kunnen zorgen.

Zakelijkheid bij bedrijfsoverdracht

Als je een onderneming aan een vreemde overdraagt, handel je uit zakelijke belangen. Je gaat voor de juiste prijs en de juiste voorwaarden. In feite niets anders dan een onderhandeling tussen koper en verkoper. Heb je een deal, dan is het vervolg een automatisme. Zowel de juridische, fiscale als de bedrijfseconomische handelingen. Maar hoe zit dat bij een bedrijfsoverdracht van ouder op kind? Zeker als er meerdere kinderen aanwezig zijn. Hoe zakelijk handelt men dan? Is men niet geneigd om wat zachter te zijn? Een handje te helpen? En benadeel je dan niet de kinderen die niet meegaan in de opvolging?

Ook hier is het van belang zakelijk te handelen. De zakelijkheid kan je waarborgen door een derde (zijnde een professional) mee te laten kijken. Je kunt bijvoorbeeld ook de waardering van de onderneming laten uitvoeren door een onafhankelijke professional. Iemand die geen of een beperkte binding heeft met de onderneming. Ook de Belastingdienst eist dat de prijs die wordt bepaald voor de onderneming of de waarde van de onderneming die geschonken wordt, bepaald wordt op bedrijfseconomische gronden.

Emotie bij bedrijfsoverdracht

Het overdragen van een onderneming gaat altijd gepaard met emotie. Zowel als je de onderneming overdraagt aan een derde, als wanneer je de onderneming overdraagt aan een familielid. Je onderneming is immers je kindje wat je groot hebt gebracht. Hier voel je je emotioneel mee verbonden. Maar je voelt je ook emotioneel met je kinderen verbonden. Ook die heb je grootgebracht en voel je je verantwoordelijk voor. Net als de zakelijkheid, dien je de emotie uit te schakelen. Een professional heeft die emotie niet.

Zaak enkel tussen ouder en kind of tussen ouders en kinderen

Bij een verkoop van de onderneming aan derden worden de zaken beslist tussen verkoper en koper. Zij zijn partij in de onderhandelingen over de prijs en de voorwaarden. Je zou verwachten dat dit ook zo is bij een bedrijfsoverdracht van ouder naar kind. Niets is minder waar. De gehele familie is verbonden aan de onderneming. Zowel de ouder en zijn of haar partner, maar ook de overige kinderen. Gevoelens als onder- of overbedeling of bevoordeling kunnen snel om de hoek komen kijken.

Het is dan ook goed om alle partijen te betrekken bij het proces van overname. Te motiveren waarom bepaalde beslissingen zijn genomen en dat deze zijn genomen ten gunste van de onderneming. Een familiestatuut bij overname kan hierbij helpen. Deze regelt en verwoordt hoe het overnameproces is verlopen en dat alle informatie ook gedeeld is met alle betrokkenen. Dit voorkomt veel problemen in de toekomst, zeker als de erfenis verdeeld moet worden.

Fiscaliteit

Als je de aandelen of de onderneming verkoopt aan een derde kijkt de belastingdienst mee. Dit resulteert in een belastingclaim. Immers, over de stakingswinst dient men gewoon belasting te betalen. Erg? Uiteraard, maar bij een verkoop aan derden zal er altijd een liquiditeitsstroom op gang komen waaruit de belasting betaald kan worden.

Maar bij een familiale overdracht van de onderneming komen meer zaken kijken. Is de onderneming wel op bedrijfseconomische waarde overgedragen? Is er sprake van een schenking? Of wil men gebruik maken van een regeling waardoor men weinig tot geen schenkingsbelasting moet betalen?

Register Adviseur Bedrijfsoverdrachten

Een professionele begeleiding is essentieel in dit proces. Iemand die de zakelijkheid bewaart en onafhankelijk is. Tevens haalt hij de emotie uit de casus, waardoor zaken rationeel worden bekeken. Een Register Adviseur Bedrijfsoverdrachten (RAB) is zo’n professional. Een RAB adviseur is geschoold en wordt continue geschoold op het gebied van waardering van een onderneming, fiscaliteiten en juridische zaken die bij een bedrijfsoverdracht horen. Maar vooral ook op de sociaal en emotionele aspecten bij een bedrijfsoverdracht.

Claassen, Moolenbeek & Partners

CM&P is al meer dan 30 jaar specialist op het gebied van bedrijfsoverdrachten. Vaak hebben onze partners zelf een bedrijfsoverdracht meegemaakt en hebben zij ervaren hoe het voelt en wat erbij komt kijken. Daarnaast zijn enkele van onze partners ook zeer waardevolle Register Adviseur Bedrijfsoverdrachten en voldoen zij aan het keurmerk van het RAB REGISTER.

Meer informatie

Wil je meer weten over bedrijfsoverdrachten? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvende afspraak. Met onze landelijke dekking is er altijd wel een expert in de buurt. Zoek hier een vestiging bij jou in de buurt.

Over de auteur

Waldy van de Walle MSc RAB FJ / BV

Waldy is zeer ervaren in het begeleiden van financieringsaanvragen. Zowel bancaire aanvragen als ook aanvragen via alternatieve financieringen. Daarnaast is Waldy crowdfundbemiddelaar bij GeldvoorElkaar.nl. In opdracht van Geldvoorelkaar.nl helpt hij de accountants, administratiekantoren en financieel adviseurs bij het opstellen en begeleiden van een financieringsaanvraag.

Je kan Waldy bellen op 06 – 30 41 56 41 of bereiken via mail.