Wie heb je nodig, een MKB-accountant of een MKB-adviseur?

“MKB-accountant bemoeit zich te weinig met financiering van ondernemers” zo luidt de kop van het artikel van Elif Isitman in het FD van 21 maart 2019.

Uit een onderzoek van NEMACC, het kenniscentrum van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) en de Erasmus Universiteit Rotterdam zou zijn gebleken – aldus het artikel – dat veel MKB-ondernemers het lastig vinden om hun financiering rond te krijgen. De financieringsaanvragen van MKB-ondernemers worden relatief vaak afgewezen, mede omdat de aangereikte informatie van gebrekkige kwaliteit is.

Als financieringsdeskundige voor het MKB deel ik deze conclusie wel. Veel mkb-ondernemers hebben geen idee welke informatie een financier nodig heeft. Voordat ik hier verder op inga, merk ik op dat informatie van gebrekkige kwaliteit iets anders is dan de juiste informatie aanreiken maar waarvan de inhoud gebrekkig is. Dat laatste zegt niets over de kwaliteit van de informatie zelf maar de kwaliteit van de ondernemer en onderneming. Prachtige goed geschreven jaarrapporten waaruit blijkt dat de onderneming al jaren verlieslatend is en dat aan de continuïteit getwijfeld moet worden, zal een financiering niet vergemakkelijken.

Informatie voor financieringsaanvraag

Welke informatie is minimaal nodig voor het kunnen beoordelen van een financieringsaanvraag? Een financier wil een antwoord hebben op een aantal vragen.. Het antwoord op die vragen wordt verkregen uit informatie die wordt aangeleverd. Zonder in te veel details te treden of uitputtend te zijn betreft het informatie over:

• De ondernemer/management/organisatie: Wie is het? Waar woont de ondernemer? Wat heeft hij/zij in het verleden gedaan (opleiding en ervaring)? Wie is de huidige financier? Bij grotere bedrijven zal inzicht verkregen moeten worden in managementteam, de organisatie met daarbij de functie- en taakverdeling, delegatiegraad/plaatsvervanging. Eventueel de bedrijfsopvolging. Sterke/zwakke punten van de ondernemer/organisatie
• De onderneming: Wat zijn de ondernemingsactiviteiten? Wat is de historie van de onderneming? Hoe ziet de structuur/organogram eruit? Wat zijn de producten en/of diensten? Welke markt wordt bediend (concurrenten, branche, marktaandeel)? Wie zijn de afnemers/klanten en wat is de spreiding? Wie zijn de belangrijkste leveranciers? Wat is de omvang van het bedrijf (medewerkers/aantal vestigingen)? Hoe ziet de informatievoorziening/automatisering eruit alsmede de financiële administratie? Is onderneming gevestigd in eigen pand of huur? Hoe zit het met milieuaspecten en vergunningen.
• Financiële informatie: jaarrapporten (van de afgelopen 3 jaar) zijn nodig voor de financiële analyse met betrekking tot de omzetontwikkeling en omzetverdeling; de brutomarge; de verschillende kosten componenten en de bijzondere en incidentele componenten; de cashflow ontwikkeling; balansstructuur/solvabiliteit; balansontwikkeling; debiteuren-, crediteuren en voorraadtermijn; investeringen; off-balance verplichtingen; dividendbeleid en winstgevendheid.
• Financieringsbehoefte/investeringsplan met daaraan gekoppeld de rentabiliteits- en liquiditeitsprognose: een gedegen onderbouwing van de financieringsbehoefte en/of investeringsplan met daarbij de rentabiliteits- en liquiditeitsprognose is een essentieel onderdeel van de kredietaanvraag. Het geeft niet alleen inzicht in het doel van het krediet nu en in de toekomst maar ook in de rente- en aflossingscapaciteit van de onderneming. Daarnaast wordt aangegeven hoeveel kapitaal de ondernemer zelf inbrengt. Het wordt helemaal compleet als er naast het realistisch scenario ook een positief en een negatief scenario wordt uitgewerkt. De financier kan zich zo een beeld vormen of gevraagde financiering en voorgestelde aflossing ook realistisch is.
• Het ondernemersplan: uiteraard dient de financieringsaanvraag voorzien te zijn van een ondernemersplan. Het plan bevat informatie wat je van plan bent te gaan doen, waar de ondernemer over een jaar of 3 wenst te staan met zijn onderneming, wat er nog verbetert moet worden om dat doel te bereiken en waarom het een succes wordt. Het geeft aan waarom de voorgelegde case uniek is en waarom de hiervoor besproken prognoses gerealiseerd gaan worden. Het moet de financier overtuigen om de financiering te verstrekken.
• De zekerheden: tenslotte dient informatie verstrekt te worden over te verstrekken zekerheden zoals bijvoorbeeld een hypotheek of verpanding van activa. De ondernemer dient zich te realiseren dat zekerheden sec nooit de reden zullen zijn om een financieringsaanvraag te honoreren. Voor de meeste financiers is het een sluitstuk.

Schoenmaker blijf bij uw leest

Moet de MKB-accountant zich meer met de financiering van MKB-ondernemers bemoeien? In mijn optiek is er zeker een belangrijke rol voor de MKB-accountant weggelegd. En dan vooral bij de 2 financiële paragrafen: financiële informatie en rentabiliteits- en liquiditeitsprognose. De financier, of dat nu een bank is of een van de vele alternatieve financiers maakt niet uit, bedient zich bij de beoordeling van een kredietaanvraag in toenemende mate van credit scores of credit ratings. Op basis van score wordt de kredietwaardigheid van de aanvrager in eerste instantie beoordeeld. Wordt een minimum score/rating niet behaald dan wordt de aanvraag zonder pardon afgewezen. De MKB-accountant is de ondernemers van dienst door de jaarrapporten zo in te richten dat deze digitaal in te voeren zijn. Maar vooral zou de ondernemer een dienst worden bewezen indien in de jaarrapporten standaard de verschillende gehanteerde ratio’s worden opgenomen. Tijdens de bespreking kan dan worden aangegeven aan welke knoppen gedraaid moet worden om de ratio’s te verbeteren: anders gezegd wat er in de bedrijfsvoering verbeterd moet worden.

De MKB-accountant is over het algemeen niet de persoon die de ondernemer begeleidt bij het aanbrengen van die verbeteringen. Net zomin als die accountant de persoon is die de overige noodzakelijke informatie kan verstrekken. Dan komen we bij de 2^e belangrijke rol van de MKB-accountant in het financieringsproces: tijdige doorverwijzing naar en samenwerking met de financieringsdeskundigen. De MKB-accountant kan de ondernemer al in een vroeg stadium adviseren contact op te nemen met een financieringsdeskundige. Gezamenlijk kunnen dan de benodigde stappen worden gezet om de kwaliteit van de informatie op niveau te krijgen maar bovenal de kwaliteit van het financieringsobject: de onderneming. Zo wordt de kans om de financiering rond te krijgen aanzienlijk verhoogd.

Wil je meer weten over financiering van jouw onderneming? Neem dan gerust contact op met Hay Vullinghs van Claassen, Moolenbeek & Partners Den Haag (06 10936840 of hay.vullinghs@cmenp.nl) of een van de collega’s bij jou in de buurt.

Over de auteur

Hay Vullinghs van Claassen, Moolenbeek & Partners Den Haag is zeer ervaren in het opstellen van ondernemingsplannen en het coachen van MKB’ers. Wil je weten wat hij voor jou kan betekenen en heb je interesse in een vrijblijvend gesprek? Neem dan contact met hem op via www.cmenp.nl/partner/hay-vullinghs.